Σε έναν κατάμεστο από κόσμο, πανέμορφο χώρο στη συμβολή των οδών Βορέου 4 και Καρόρη 15 στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, πραγματοποιήθηκαν την Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου τα εγκαίνια της έκθεσης All Eyes on Palestine.
Η Rana Bishara παρουσίασε την φορτισμένη συναισθηματικά περφόρμανς Body Rage αφιερωμένη στον θετό της γιό που σκοτώθηκε πρόσφατα από βομβαρδισμό. Η Ράνα ζει και εργάζεται μεταξύ Γαλιλαίας και Ιερουσαλήμ, δουλεύει ιδιαίτερα σε εξωτερικούς χώρους και τα έργα της, που παρουσιάζονται παγκοσμίως, πραγματεύονται τη συλλογική και ατομική μνήμη.
Σε μια μουσική έκπληξη απολαύσαμε τον Tim Booth των James που, συνοδευόμενος από τον γνωστό μουσικό Λάμπη Κουντουρόγιαννη (Imam Baildi, Μουσικό Κουτί) αφιέρωσε δύο από τα αγαπημένα τραγούδια του συγκροτήματος στην έκθεση.
Η έκθεση μας παρακινεί να δούμε την Παλαιστίνη ως έναν τόπο που αποκαλύπτεται εκ νέου μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών του. Οι είκοσι συμμετέχοντες Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες που γεννήθηκαν μεταξύ των δύο Ιντιφάντα και τώρα εργάζονται στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού, διαπραγματεύονται την πραγματικότητα της κατοχής, της εξορίας και της αντίστασης – απαντώντας στη βία και την εξάλειψη του παλαιστινιακού λαού με πράξεις δημιουργίας. Κάποιοι από αυτούς ζουν και εργάζονται στην Παλαιστίνη, άλλοι ανήκουν στην Παλαιστινιακή διασπορά.
Μετερχόμενοι ένα ευρύ φάσμα εικαστικών πρακτικών – ζωγραφική, σχέδιο, χαρακτική, κόμικς, εικονογράφηση, φωτογραφία, βίντεο, εγκατάσταση, περφόρμανς και πολυμέσα – οι καλλιτέχνες αυτοί μετατρέπουν το προσωπικό και συλλογικό τραύμα σε πράξεις μαρτυρίας, δημιουργικότητας και πολιτιστικής επιβεβαίωσης. Από υπερρεαλιστικές απεικονίσεις της αναγκαστικής μετανάστευσης μέχρι διαδραστικές παραστάσεις που πραγματεύονται τις εμπειρίες των προσφύγων, τα έργα τους μαρτυρούν την ανθεκτικότητα του παλαιστινιακού πολιτισμού σε συνθήκες πολιορκίας και τον ζωτικό ρόλο της τέχνης στη διατήρηση της μνήμης και της ταυτότητας.
Την έκθεση επιμελείται η Elettra Stamboulis, Ιταλίδα επιμελήτρια με ελληνική καταγωγή, συγγραφέας και πολιτιστική παραγωγός με εκτεταμένη εμπειρία στη σύγχρονη τέχνη, τα κόμικς και τα έργα με κοινωνική αναφορά, με την υποστήριξη της Ελληνίδας καλλιτέχνιδας και ακτιβίστριας Δανάης Στράτου, προέδρου του Κέντρου για τον Μετακαπιταλιστικό Πολιτισμό – mέta, γνωστής για τις μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις που διερευνούν θέματα σχετικά με τη φύση, τη μετανάστευση, την αστικοποίηση και τις κοινωνικοπολιτικές εντάσεις, καθώς και της Doris Hakim, Ελληνο-Παλαιστίνιας καλλιτέχνιδας, της οποίας το έργο διερευνά τα σύνορα, την ταυτότητα και τις διασταυρώσεις της προσωπικής και συλλογικής μνήμης.
Όπως δήλωσε η επιμελήτρια της έκθεσης, Elettra Stamboulis: «Είμαι συγκινημένη σαν να ήταν η πρώτη έκθεση που επιμελούμαι. Γιατί δεν είναι μια έκθεση σαν τις άλλες. Κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών, είδα τη ζωή πολλών από τους 20 καλλιτέχνες, 19 από τους οποίους ζουν ακόμα, να αλλάζει. Να εξαφανίζονται για κάποιο χρονικό διάστημα από το ραντάρ των email και μετά να επανεμφανίζονται για να πουν ‘είμαι καλά, μην ανησυχείτε. Μόνο να ξέρετε πως κάτι σημαντικό συνέβη’. Σε αυτά τα λόγια και σε αυτή τη σιωπή περικλείεται η παλαιστινιακή καταστροφή. Και θα θέλαμε με αυτήν την έκθεση να επιτρέψουμε στους επισκέπτες να δουν πόση ομορφία υπάρχει στα μάτια αυτών των καλλιτεχνών. ‘Αγαπητή μου Γάζα’, είναι ο τίτλος ενός εκθέματος. Η τέχνη μας επιτρέπει να επιστρέψουμε στο σπίτι, να φέρουμε στην καρδιά μας κατι μακρινό, και επομένως είναι ένα ισχυρό φάρμακο ενάντια στη λήθη και την εξαφάνιση. Όταν το ζητούμενο είναι να αποφευχθεί η εξαφάνιση ενός έθνους, αυτό είναι το εργαλείο της παρουσίας μας».
Η Δανάη Στράτου, συνεπιμελήτρια της έκθεσης μαζί με την Ελληνο-Παλαιστίνια Doris Hakim, σχολίασε: «Στα χέρια των καλλιτεχνών η Τέχνη γίνεται η αρχαιολογική σκαπάνη που ξεθάβει προσωπικές και συλλογικές αλήθειες κάτω από στρώματα ιστορίας και εκτοπισμού. Σας προσκαλώ να στρέψουμε Όλα τα βλέμματα στην Παλαιστίνη. Γιατί όταν βλέπουμε πραγματικά, δεν μπορούμε να παραμείνουμε αδιάφοροι».
Η επιμελητική ομάδα έχει επιλέξει έργα που αποκαλύπτουν την ποιητική διαύγεια και την πολιτική στράτευση διαφορετικών γενεών Παλαιστίνιων καλλιτεχνών που έχουν γεννηθεί ανάμεσα στη δεκαετία του ’70 και τη νέα χιλιετία.. Σε έναν κόσμο όπου οι παλαιστινιακές φωνές συχνά αποσιωπούνται ή περιθωριοποιούνται, η έκθεση All Eyes on Palestine επιβεβαιώνει την ορατότητα που δικαιούνται και την επιρροή τους στη σύγχρονη τέχνη.
Υπάρχει μια προσοχή στα πρόσωπα, σαν το πορτρέτο να είναι ένα εργαλείο ικανό να νικήσει την αμνησία και τη λήθη. Είναι πορτρέτα αυτά της πολύ νεαρής σχεδιάστριας της Γάζας, Bayan Abu Nahla. Η Bayan, γεννημένη στη νέα χιλιετία, απεικονίζει μέσα από ποιητικές ακουαρέλες ό,τι έχει απομείνει στα μάτια των επιζώντων, Τα έργα της απεικονίζουν τραυματισμένα σώματα και βλέμματα προσηλωμένα στον θεατή, αποδοσμένα με ακουαρέλα σπάνιας τέχνης. Η τέχνη της τέμνει την ίδια τη ζωή με έναν τρόπο που είναι άμεσος, επείγων και μελαγχολικός — μια ζωή σημαδεμένη από πληγές και μια βαθιά αίσθηση περιορισμού.
Βλέμματα και πορτρέτα υπάρχουν και στα έργα του Raed Issa: Ο καλλιτέχνης, μετά την καταστροφή του εργαστηρίου του, προσπάθησε να δουλέψει για πολλούς μήνες σε μια σκηνή, όπου δημιούργησε έναν καλλιτεχνικό χώρο. Ο Issa χρησιμοποιεί οποιοδήποτε υλικό, ιδιαίτερα υλικά που παρέχονται από όσους προσφέρουν βοήθεια στους πρόσφυγες. Τα πρόσωπα δημιουργούνται από το κατάλοιπο ενός φυλλαδίου φαρμάκου ή από ένα επαναχρησιμοποιημένο φύλλο οδηγιών.
Για τη Malak Mattar, γεννημένη το 1999 και ήδη εμβληματική εικονογράφο και καλλιτέχνιδα της γενιάς της, η προσωπική εμπειρία είναι επίσης ο ζωτικός χυμός που θρέφει το έργο της. Το θηλυκό και η αναπαράστασή του αναδύονται δυναμικά σε πολλούς από τους πίνακές της, συμπεριλαμβανομένων των Μητρότητα και Αντίσταση. Ο πρώτος αποκαλύπτει μια δομική σύνθεση, κοινή στη σειρά ‘Όταν η Οικογένεια είναι το Μοναδικό Καταφύγιο’, που παραπέμπει στη διακοσμητική αισθητική της Απόσχισης της Βιέννης και των δενδρικών δομών της (που θυμίζουν Το Φιλί του Κλιμτ), αν και εδώ αποκτά μια εντελώς διαφορετική σημασία.
Ο Hani Zurob μέσα στα άμορφα πορτρέτα αποκαλύπτει τη δυσκολία του να αναπαραστήσεις την παλαιστινιακή ταυτότητα – το να παραμένεις καλυμμένος κάτω από ένα είδος αφρού που παράγεται από την απιθανότητα του να μην προσδιορίζεσαι ως Παλαιστίνιος, το να επιλέγεις οποιαδήποτε εναλλακτική μορφή αυτοπροσδιορισμού, όσο ρευστή κι αν είναι.
Το βλέμμα του Shadi Alzaqzouq εστιάζει επίσης σε έναν προσωπικό εσωτερικό χώρο. Απεικονίζει τον εαυτό του σε αυτήν τη συγκλονιστική αυτοπροσωπογραφία, απασχολημένος με τη γαλήνια πράξη της ανάγνωσης του Κορανίου, με την πανκ μοϊκάνα του να αψηφά τις προσδοκίες, ενώ οι ισχυροί του κόσμου εξαπολύουν το χάος μέσα στον πίνακα που κρέμεται στον τοίχο του δωματίου του.
Ετσι και η Duaa Qishta τοποθετεί το δικό της πορτρέτο στο κέντρο ενός προσωπικού χώρου, σε μια συγκεκριμένη στιγμή που όλα φαίνεται να επιστρέφουν. Στον καυστικό πίνακα Στις 8 μ.μ., είναι ακριβώς ο φωτισμός που πηγάζει από το σπίτι (και παραπέμπει σε Καραβάτζο), που συνιστά το οπτικό επίκεντρο της σύνθεσης, μαζί με το βλέμμα της.
Είναι το βλέμμα των άλλων, αντίθετα, το σκάνδαλο (με την ετυμολογική έννοια, ο λίθος του προσκόμματος) των πορτρέτων της Doris Hakim της σειράς You don’t look Arab, οπου διερευνά την επίμονα ρευστή φύση των αντι-αραβικών προκαταλήψεων. Σε αυτήν τη φράση, που προφέρεται σαν κομπλιμέντο, κρύβεται στην πραγματικότητα μια εμφανής προκατάληψη υποτίμησης της αραβικής και παλαιστινιακής ταυτότητας.
H Mahaseen Al Khateeb σκοτώθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2024. Δύο εβδομάδες πριν από την 7η Οκτωβρίου, είχε διαθέσει όλες τις οικονομίες της για να ανοίξει ένα εργαστήριο και παρέδιδε διαδικτυακά μαθήματα σε όσους ήθελαν να αφοσιωθούν στην εικονογράφηση και τη δημιουργία χαρακτήρων. Το τελευταίο σχέδιο που δημοσίευσε στο προφίλ της στο Instagram είχε τον τίτλο «Πες μου τι αισθάνεσαι όταν βλέπεις κάποιον να καίγεται» (Tell me what you’re feeling when you see anybody burning), φιλοτεχνημένο στη μνήμη του Σαμπάν αλ Ντάλου, ενός 19χρονου που σκοτώθηκε κατά τον ισραηλινό βομβαρδισμό του νοσοκομείου Αλ Άκσα. Λίγες μέρες αργότερα, η ίδια σκοτώθηκε μαζί με τα περισσότερα μέλη της οικογένειάς της. Ένα πορτρέτο που γίνεται με δραματικό τρόπο και αυτοπροσωπογραφία. Αυτή, που καθοδηγούνταν από μια δυνατή ειρωνεία.
Υπάρχει, επιπλέον, κάτι ουσιαστικό και επείγον που αφορά τη γεωγραφία και το τοπίο: δεν πρέπει να υποτιμούμε τη χωρική διάσταση χάριν της ιστορικής, περισπασμένοι καθώς είμαστε από την αδιάκοπη αλληλουχία των γεγονότων. Ο χώρος καθορίζει την οπτική και φανταζόμαστε το γεωγραφικό στοιχείο ως μια αόρατη καταγωγή που ο καλλιτέχνης καθιστά ορατή:
Η έρευνα του Monther Jawabree κινείται σε αυτήν την κατεύθυνση. Αν η κατεύθυνση ενός τοπίου ορίζεται από το πώς διαμορφώνει τη φαντασία των κατοίκων του, καταλαβαίνουμε γιατί στα έργα αυτού του καλλιτέχνη το τσιμέντο γίνεται σχεδόν ένα χρώμα στον καμβά. Εμφανίζεται ως η ουσία ενός τοπίου που ανασυντίθεται ατέρμονα στη φαντασία.
Η οπτική διαστρέβλωση που χαρακτηρίζει το έργο του Mahmoud Alhaj γίνεται η ίδια γεωγραφικό συστατικό. Δεδομένου ότι η φωτογραφία αφορά θεμελιακά το φως και το χρόνο, η αραίωση των στοιχείων του τοπίου και η έκπτωση των φιγούρων μπροστά στον φακό στις βασικές τους μορφές, εξυψώνουν το τοπίο -το πραγματικό αντικείμενο της φωτογραφίας.
Ο Amer Shomali, συν-σκηνοθέτης του αναγνωρισμένου εικονογραφημένου ντοκιμαντέρ The Wanted 18 και διευθυντής του Παλαιστινιακού Μουσείου στο Birzeit, παρουσιάζει μια αποπλαισιωμένη εικόνα που, μέσω γεωγραφικής και προοπτικής μετατόπισης, τοποθετεί την αφίσα Visit Palestine του Φραντς Κράους του 1936 -που δημιουργήθηκε αρχικά από το Σιωνιστικό Κίνημα για να αποκτήσει την απαραίτητη κρίσιμη μάζα για την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ- σε ένα νέο σημασιολογικό πλαίσιο. Το 1995, ένας άλλος καλλιτέχνης, ο Ντέιβιντ Ταρτακόβερ, επανέκδωσε την αφίσα για να γιορτάσει τις Συμφωνίες Ειρήνης του Όσλο. Ο Σομάλι οικειοποιείται αυτή την εικόνα, την εμποτισμένη με σιωνιστική ιδεολογία, αλλάζοντας μόνο τη μορφή και την εγγύτητα του τοίχου σε σχέση με το βλέμμα του θεατή.
Η πρόκληση να βρεθεί μια οπτική από την οποία να απεικονιστεί το τοπίο της Γάζας απασχόλησε και τον Shareef Sarhan. Από τότε που έκλεισαν τα σύνορα της Γάζας, η ανάγκη να βρεθεί ένα μέσο για την προβολή ενός διαφορετικού ανθρώπινου τοπίου –που θα μπορούσε να προσφέρει ελπίδα τόσο σε αυτούς που ζουν μέσα στη Γάζα όσο και σε αυτούς που βρίσκονται απ’ έξω– έγινε επιτακτική.
Ο Mohammad Joha αφηγήται αυτήν την αβεβαιότητα στις ζωές, το αίσθημα να είσαι πάντα με μια βαλίτσα στο χέρι. Υπάρχει κάποιο ασφαλές μέρος για τους Παλαιστινίους, που αναγκάζονται από το 1948 να είναι πρόσφυγες στη δική τους γη, να πάνε σε γειτονικές χώρες και να γίνουν εκεί «το Παλαιστινιακό ζήτημα» ή να βάλουν έναν ωκεανό ανάμεσα στους ίδιους και την Παλαιστίνη; Ποια γεωγραφίες σχεδιάζει η ξενιτιά;
Η Manal Mahamid, χρησιμοποιώντας αναπαράξιμες τεχνικές, όπως η μεταξοτυπία και η χαρακτική, διερευνά τις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ αποικιοκρατίας, ταυτότητας και μεταλλαγμένων τοπίων. Η Παλαιστινιακή Γαζέλα (The Palestinian Gazelle) είναι ένα πολυετές έργο που γεννήθηκε από έναν ποιητικό και πολιτικό προβληματισμό για το τραύμα που προκαλείται στη φύση -και όχι μόνο στην ανθρωπότητα.
Η μετατραυματική εμπειρία των γενεών μετά τη Νάκμπα αφορά ουσιαστικά όλους τους προσκεκλημένους καλλιτέχνες, άνδρες και γυναίκες.
Οι δουλειές της Duaa Qishta Παγωτό Αλ-Άουντα μας προκαλούν με ένα ακανθώδες ερώτημα: Πώς μπορούμε να διαπραγματευτούμε εικαστικά τα σκληρά γεγονότα με καινοτόμο τρόπο; Πώς μπορούμε να επανεξετάσουμε αυτά τα γεγονότα ώστε να καταστούν προσεγγίσιμα εικαστικά; Το 2014, το νοσοκομείο Αλ-Άουντα δεν ήταν ικανό να υποδεχτεί τον τεράστιο αριθμό θυμάτων. Κατά συνέπεια, καταψύκτες τροφίμων χρησιμοποιήθηκαν για να αποθηκευτούν οι σοροί των παιδιών που σκοτώθηκαν από την ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση ‘Προστατευτική Αιχμή’. Tο καλλιτεχνικό πρότζεκτ Παγωτό Αλ-Άουντα — γλυπτικές συνθέσεις από κερί, ένα υλικό ιδιαίτερα επιρρεπές στην περιβαλλοντική αλλοίωση που παραδοσιακά χρησιμοποιείται σε ιερούς χώρους, όπως στις εκκλησίες και τα τεμένη της Γάζας, προβάλλουν ως ημιδιαφανείς, ιριδίζουσες μορφές προκαλώντας τη μνήμη και επικαιροποιώντας την απουσία.
H Παλαιστίνια-Δανή καλλιτέχνιδα Larissa Sansour συνδυάζει βίντεο, φωτογραφία και εγκατάσταση με αφηγήσεις επιστημονικής φαντασίας για να διαπραγματευτεί την εξορία, το τραύμα και τη συλλογική ταυτότητα. Στο βίντεο-έργο της οραματίζεται τον επαναπατρισμό ολόκληρου του παλαιστινιακού πληθυσμού στη βάση μιας δυστοπικής υπόθεσης, της μετεγκατάστασής τους εντός μιας κάθετης λύσης σε έναν μοναδικό ουρανοξύστη: το Nation Estate.
Το έργο της Shada Safadi μετασχηματίζει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μέσα από μια μεταμόρφωση από ασπρόμαυρη εικονογραφία σε πρωτόγονες μορφές. Προσκαλεί το κοινό να αμφισβητήσει αυτό που βλέπει, καθώς απτικά στοιχεία αναδύονται από την επίπεδη εικόνα. Μπορούμε να αγγίξουμε την οθόνη; Αυτό το έργο αποτελεί μέρος μιας σύνθετης εγκατάστασης, μόνο ένα απόσπασμα της οποίας μπορεί να προβληθεί εδώ, που εδράζεται με συνέπεια στην προσωπική εμπειρία των συνόρων, της απόστασης και της εγγύτητας.
Τα αποφάγια/The Leftovers της Doris Hakim ανασυνθέτουν – μέσα από την τελετουργία του φαγητού και του στησίματος του τραπεζιού – τα απαγορευμένα, λογοκριμένα χρώματα της παλαιστινιακής σημαίας. Ταυτόχρονα, το έργο εκθέτει πάνω στο τραπέζι τη βουλιμική κατανάλωση της παλαιστινιακής επικράτειας από την αποικιοκρατική εξουσία. Ως Παλαιστίνια του ’48, που τελικά επέλεξε να εγκατασταθεί στη χώρα της μητέρας της, την Ελλάδα, η Ντόρις ενσωματώνει προσωπικά τις εντάσεις αυτές.
To Αγαπητή Λέιλα του Basel Zaara μάς προσκαλεί στη σπιτική του οικειότητα ως πατέρα, επικεντρωμένο στην ιστορία της οικογενειακής εστίας στο προσφυγικό στρατόπεδο Αλ Γιαρμούκ στη Δαμασκό. Στη δική του περίπτωση, το να «φέρνεις σπίτι» υπερβαίνει τη μεταφορική έννοια και γίνεται μια συνειδητή πράξη.
Στο Ώρα για Μπάνιο, ο Sharif Waked, εικαστικός και καλλιτέχνης πολυμέσων που διερευνά τη μνήμη, την εξουσία και την ταυτότητα μέσω βίντεο, φωτογραφίας και ψηφιακής ζωγραφικής, εστιάζει το έργο του στη ζωική μεταμόρφωση και τη φύση της αντίληψης: Χωρίς πλαίσιο, το έργο πυροδοτεί στοχασμούς για την ταυτότητα, τον εξωτισμό, την παρενδυσία. Ωστόσο, εδώ η έμπνευση παραμένει ριζωμένη σε ένα πραγματικό γεγονός: Το 2009, ο ζωολογικός κήπος της Γάζας υπέστη καταστροφικό βομβαρδισμό από το Ισραήλ. Οι στρουθοκάμηλοι και μια καμήλα σκοτώθηκαν, ενώ οι δύο ζέβρες πέθαναν από πείνα — γεγονός που ώθησε τον φύλακα να βάψει δύο γαϊδούρια ως ζέβρες.
Η Rana Bishara έφερε το ίδιο της το σώμα στον χώρο της έκθεσης μέσω της περφόρμανς Οργή Σώματος (Body Rage). Όπως κάποτε παρατήρησε ο Εντουάρντ Σαΐντ, το μίσος είναι μάταιο, αλλά ο θυμός δεν είναι. Είναι ακριβώς αυτός ο θυμός που μετατρέπει το σώμα της Ράνα σε ένα ζωντανό πινέλο στους δρόμους της Παλαιστίνης και του Ισραήλ.
Στις εικονογραφήσεις και τα κόμικ του Mohammad Saba’aneh επιστρέφουμε σε έναν μεταιχμιακό κόσμο προσκείμενο στη σύγχρονη τέχνη — έναν κόσμο που άμεσα και ρητά παραπέμπει σε καλλιτεχνικές παραδόσεις, επαναπλαισιώνοντας μια παλαιστινιακή Γκερνίκα.
Η έκθεση All Eyes on Palestine φιλοξενείται σε ένα πρόσφατα ανακαινισμένο τριώροφο νεοκλασικό κτήριο που προσέφερε γενναιόδωρα ο Fadi Otaqui, Ιορδανός συλλέκτης παλαιστινιακής καταγωγής και θα διαρκέσει έως τις 25 Ιανουαρίου 2026. Η Αθήνα αποτελεί την αφετηρία της έκθεσης, που μετά θα ταξιδέψει σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως ενδεικτικά η Ολλανδία και η Ιταλία.
Η έκθεση εμπλουτίζεται από ένα podcast συνεντεύξεων με τους καλλιτέχνες – έναν τρόπο να ακούσουμε τη φωνή τους. Ο δε κατάλογος (ελληνικά & αγγλικά) εκδίδεται από τον εκδοτικό οίκο Τόπος.
Ως μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία, τα τυχόν έσοδα από τις πωλήσεις έργων θα αποδοθούν εξ ολοκλήρου στους δημιουργούς τους.
Η έκθεση είναι μια συμπαραγωγή του Κέντρου για τον Μετακαπιταλιστικό Πολιτισμό – mέta, ενός ερευνητικού και πολιτιστικού ιδρύματος αφιερωμένου στη διερεύνηση εναλλακτικών στις καπιταλιστικές δομές μέσω της τέχνης και της κριτικής σκέψης, και του DiEM25, του διεθνικού πολιτικού κινήματος για την ειρήνη, την κοινωνική δικαιοσύνη και την οικολογική μετάβαση μέσω της πανευρωπαϊκής δράσης.
Πληροφορίες έκθεσης:
Διάρκεια έκθεσης: 12 Δεκεμβρίου 2025 – 25 Ιανουαρίου 2026
Διεύθυνση: Καρόρη 15 & Βορέου 4, Αθήνα.
Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη 16:00-21:00, Πέμπτη έως Σάββατο 11:00-21:00, Κυριακή 11:00-15:00
Παράλληλες εκδηλώσεις Δεκεμβρίου:
-Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου, στις 19:00 στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20, 1ος όροφος):
«Όταν ο κόσμος κοιμάται». Ομιλητές/τριες: Φραντζέσκα Αλμπανέζε – νομικός, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ, Γιάνης Βαρουφάκης –Γραμματέας του ΜέΡΑ25, καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας στο ΕΚΠΑ, Μαλάκ Ματάρ – ζωγράφος, εικονογράφος, Κλεονίκη Αλεξοπούλου – Μέλος Διεθνούς Συντονιστικής Επιτροπής Global Sumud Flotilla – March to Gaza, επισκέπτρια Καθηγήτρια τμήματος Οικονομικών ΕΚΠΑ. Συντονίζει η Ναταλί Χατζηαντωνίου, δημοσιογράφος, Εφημερίδα των Συντακτών.
-Σάββατο 13 Δεκεμβρίου στο χώρο της έκθεσης:
11:00: Ξενάγηση στην έκθεση με την επιμελήτρια Ηλέκτρα Σταμπουλή.
19:00: Συζήτηση με τίτλο «Πέρα από την όχθη / Η Τέχνη στην εποχή της γενοκτονίας» με τους καλλιτέχνες Μαλάκ Ματάρ, Ντόρις Χακίμ, Ντουά Κίστα, Σάντι Αλζακζούκ, Ράνα Μπισάρα. Συντονίζει η επιμελήτρια Ηλέκτρα Σταμπουλή.
21.00: DJ set & live music Maya Aghniadis (Flugen) Tarweedat, with Alexis Bolosis (Saxophone) & Omar Abozekry (Ney)
-Κυριακή 28 Δεκεμβρίου στις 19:00 στο χώρο της έκθεσης:
Μουσική και ήχοι της Γάζας, για τη Γάζα εκδήλωση με τον Μάκη Σολωμό, μουσικολόγο, καθηγητή του Πανεπιστημίου Παρίσι 8. Ακολουθεί Μουσική βραδιά με Παλαιστινιακά τραγούδια. Ούτι: Becka Wolfe, Τραγούδι: Nahed Bishara.