Από τον Οκτώβριο και για λίγες ακόμη μέρες, στον εκθεσιακό χώρο Onassis Ready του Ιδρύματος Ωνάση, ο διάσημος γερμανός φωτογράφος μόδας και πορτρετίστας Γιούργκεν Τέλλερ μας λέει: You Are Invited, δίνοντάς μας πρόσβαση στα πιο πριβέ δωμάτια του τόσο ιδιαίτερου -ultra fashioned super glamorous ultra rich & powerful people- έργου του, το οποίο αποτελείται από μερικές από τις πιο διάσημες φωτογραφίες που έχουν κυκλοφορήσει στον κόσμο των μίντια -ειδικά των εντύπων- από τα τέλη του 20ού αιώνα μέχρι και σήμερα.
Με την είσοδο στο χώρο, κατά μήκος του τοίχου, τα σώματα του Γιούργκεν και της Ντοβίλ εισέρχονται και εξέρχονται και βρίσκονται μαζί σε ένα φυσικό περιβάλλον. Το κείμενο που συνοδεύει αυτές τις εικόνες είναι ένα απόσπασμα από το Συμπόσιο του Πλάτωνα, όπου ο Αριστοφάνης φαντάζεται δίπλα στα δύο φύλα, το αρσενικό και θηλυκό, κι ένα τρίτο που περικλείει τα δύο.
Αντικρύζουμε, καρφιτσωμένη μόνη της στον τοίχο, τη φωτογραφία με την πρόσκληση: You are invited, μας καλεί ο Ιησούς στην εκκλησία. Ο Τέλλερ εμπνέεται από αυτό και μας προσκαλεί κι αυτός στο δικό του, προσωπικό σύμπαν, σε μια καλή εποχή γι’ αυτόν, όπως μας διαβεβαιώνει. Ερωτευμένος, αφοσιωμένος στην οικογένειά του, διάσημος, δημιουργικός.

Ο Τέλλερ, αμέσως και από την αρχή της έκθεσης, μας προσκαλεί να δούμε σε αυτές τις εικόνες με “.. τον δικό μου τρόπο να βλέπω τα πράγματα, να ζω, να αντιμετωπίζω όσα συμβαίνουν: όλα τα βάρη, τις τραγωδίες, την ομορφιά και γενικά ό,τι συναντώ στη ζωή μου”, όπως είπε ο ίδιος στη συζήτηση με την Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Ιδρύματος. Το επιχειρεί με μια οικειότητα αφοπλιστική. Παρουσιάζει τον εαυτό του και την ιστορία της ζωής του γυμνά στην κυριολεξία –στο πιάτο, όπως ο ίδιος αναφέρει στο επεξηγηματικό κείμενο του έργου Leg, Snail and Peaches, (teller στα γερμανικά σημαίνει πιάτο)– και συνθέτει, μέσα από το στήσιμο της έκθεσης και την επιλογή των φωτογραφιών, μια εικόνα του εαυτού του και του περιβάλλοντος στο οποίο αυτός κινείται, που αιωρείται ευφυώς ανάμεσα στο χιούμορ, την πρόκληση, το δράμα και τον αυτοσαρκασμό. Επιδεικύοντας στα μάτια των επισκεπτών πολύ προσωπικές του στιγμές δίπλα στις μεγάλες φωτογραφικές επιτυχίες του, μοιάζει να θέλει να πείσει το κοινό του για την πιο ανιδιοτελή ειλικρίνεια της πρόσκλησής του. Και το κάνει με απόλυτο τρόπο.
Το χιούμορ και ο αυτασαρκασμός είναι χαρακτηριστικά στο έργο του Γιούργκεν Τέλλερ. Η ιστορία με το ταξίδι στη Τουρκία και τον γάιδαρο, η οποία του έδωσε την έμπνευση για ένα από τα πιο διάσημα αυτοπορτρέτα του, είναι ξεκαρδιστική.
Το αυτοπορτρέτο του με τη Σαρλότ Ράπλινγκ στο πιάνο δημιουργήθηκε ως πρόσκληση για μια έκθεσή του στο Βερολίνο. Αλλά δημιούργησε κι ένα απολαυστικό σκάνδαλο.
Στις ευρύχωρες, βιομηχανικής αισθητικής, αίθουσες του Onassis Ready, απλώνονται οι φωτογραφίες του σε όλα τα μεγέθη -τυπώματα μεγάλα που σε ύψος καλύπτουν όλο τον τοίχο, αλλά και τόσο μικρά που χωρούν στην τσέπη- αναρτημένες με καρφίτσες ή με μαγνήτες -λίγες είναι οι φωτογραφίες σε κάδρα- σε φαινομενικά τυχαία διάταξη. Υπάρχουν επίσης πολλές φωτογραφίες τοποθετημένες οριζόντια πάνω σε επιμήκεις πάγκους-προθήκες που διατρέχουν τις αίθουσες.
Η πορεία των εικόνων είναι σχεδόν αφηγηματική. Η ζωή του Τέλλερ στη Γερμανία των αρχών του ’60, η μητέρα του (στο στόμα του κροκοδείλου, το χιούμορ μάλλον το κληρονόμησε από αυτή), η αυτοκτονία του αλκοολικού πατέρα του, οι παρέες, οι πρώτες εικόνες, η Kate Moss πριν γίνει η Kate Moss.
Στη στροφή μας περιμένει ένα μικρό πορτρέτο του Μπραντ Πιτ σε δύο πράξεις και δίνει το έναυσμα για αυτό που ακολουθεί: μια μαγική παρέλαση διάσημων ανθρώπων, επιδραστικών, όμορφων, διαφορετικών. Φωτογραφίες που εμπεριέχουν ρίσκο, που απαιτούν πολλές φορές θράσος και περιφρόνηση στους τύπους και στους κανόνες, στο όνομα του ανθρώπου που μπορεί να βρίσκεται μπροστά από το φακό του. Προκλητικές, αστείες, εμπνευσμένες.
Υπάρχουν επίσης τα πορτρέτα δύο ιερών τεράτων της σύγχρονης, αμερικανικής φωτογραφίας. Η Σίντι Σέρμαν και ο Γουίλιαμ Έγγλεστον, φωτογραφημένοι από τον Γιούργκεν Τέλερ. Στη φωτογραφία, η Σέρμαν στα πόδια του Τέλλερ.
Ενίοτε, χρησιμοποιεί συγκεκριμένα γνωρίσματα των διάσημων προσώπων απέναντί του, για να τα αποδομήσει και έτσι να δημιουργήσει σκάνδαλο. Όπως, όταν η Πάμελα Αντερσον διαβάζει Πλάτωνα στη παραλία ή όταν η Κιμ Καρντάσιαν επιδεικνύει ελεύθερα, ενώ σκαρφαλώνει μέσα στη βρώμα, το σημείο του σώματός της που την έκανε διάσημη. Είναι φωτογραφίες κυνικές, ωμές, ενίοτε χιουμοριστικές. Αποκαθηλώνει τη δύναμη απ’ όπου κι αν αυτή πηγάζει, μεταφορικά και κυριολεκτικά, δείχνοντας τον Σβαρτσενεγκερ, για παράδειγμα, με το κεφάλι του στο στόμα ενός κροκοδείλου ή τον Ιγκι Ποπ ευάλωτο και συναισθηματικό να στηρίζεται στον κορμό ενός δέντρου. Τον Ο Τζέι Σίμπσον να αναφωνεί χαλαρός: “Only God knows” (Μόνο ο Θεός γνωρίζει), στη κουζίνα του σπιτιού του.


Πρόκειται για έναν εντυπωσιακό σε αριθμό και ποικιλία σύνολο φωτογραφιών που εξαρχής “καταπίνει” τον θεατή, ο οποίος φτάνει στο τέλος της έκθεσης, χωρίς, σχεδόν, να προλάβει να πάρει δεύτερη ανάσα, ευρισκόμενος “εκτεθειμένος” στη συνεχή ριπή των λάμψεων του φλας του Γιούργκεν Τέλλερ, που παγώνει ανθρώπους, εκφράσεις, καταστάσεις στις πιο αναπάντεχες στιγμές, με τον πιο φανταστικό, αστείο, καυστικό ή τον πιο απλοϊκό τρόπο. Πρόκειται μάλλον για την πιο εκτενή ατομική έκθεση που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα.
Οι φωτογραφίες διασημοτήτων, μοντέλων και σημαντικών, επιδραστικών ατόμων που στήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια μπροστά από τον φακό του, αποτελούν το ένα μεγάλο μέρος της έκθεσης.
Μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές τς έκθεσης είναι η σειρά φωτογραφιών “Irene im Wald” (Η Ειρήνη στο δάσος). Φωτογραφίες από το μέρος που γεννήθηκε και μεγάλωσε και τη μητέρα του σαν ανάμνηση αυτού του τόπου. Διηγείται μια ιστορία με αυτόν κι έναν φίλο του και μια ληστεία στο Λονδίνο. Εχοντας ως αφετηρία αυτή την ιστορία, μιλάει για την οικογένειά του, τη μητέρα του, για τη ζωή του, για το δάσος κοντά στο σπίτι, για τον πατέρα του.
Δεν πιστεύει στο ωραίο με τη κλασική έννοια, δεν πιστεύει ότι το ωραίο έχει κανόνες, μια ταυτότητα κι έναν τύπο. Ό,τι υπάρχει στην επιφάνεια των πραγμάτων καταγράφεται κι αποκαλύπτεται, αποτελεί μέρος της αλήθειας του. Ρίχνει το φλας κατά μέτωπο και κατά ριπάς ώστε πρόσωπα, σώματα, χειρονομίες να μένουν παγωμένα στη στιγμή. Οι φωτογραφίες του Τέλλερ δεν διαπνέονται από αισθησιασμό ή ιδεολογικούς συμβολισμούς. Over exposed επιφάνειες, σχεδόν λευκές τρύπες στο χαρτί, δημιουργούν περιεχόμενο μόνο μέσα από τα περιγράμματα.

Εκτός από τις φωτογραφίες διασημοτήτων και επιδραστικών ατόμων που στήθηκαν μπροστά στο φακό του και αποτελούν το ένα κομμάτι της έκθεσης, το άλλο μεγάλο κομμάτι αφορά στις προσωπικές του εμμονές και πάθη. Η φωτογραφία του γίνεται πιο προσωπική, χαμηλών τόνων και σκιών, αρκετές φορές δραματική, σκληρή, αισθησιακή, ακόμα και έντονα ρομαντική ή ποιητική, για να εκφράσει με τον πιο ειλικρινή τρόπο τον έρωτά του για τη γυναίκα του, την απόλυτη αφοσίωση στην οικογένεια και το παιδί του, καταθλίψεις και πάθη, ιδέες και σκέψεις, οικογενειακές τραγωδίες και φωτογραφικές συγγένειες.



Στις φωτογραφίες με τη γυναίκα του στα διάφορα ξενοδοχεία σε όλο τον κόσμο που γύριζαν μαζί, αφήνει το φλας κατά μέρος και φωτογραφίζει ειδυλιακά, ρομαντικά μυστικά περιβάλλοντα πλυμμυρισμένα από έρωτα, πάθος, αγωνία, απόλαυση και ανακατωμένα σεντόνια. Τα πόδια της Ντοβίλ, βρίσκονται ψηλά σε όλες τις πιθανές στάσεις και αποτελούν το μόνο σταθερό και συνεχώς παρόν στοιχείο στα αμέτρητα, διαφορετικά δωμάτια των ξενοδοχείων. Ρομαντισμός και δημιουργία, εσωτερικά τοπία, μικρές σιωπές, στιγμές που μας αποκαλύπτονται με αφοπλιστική αθωότητα κι εμπιστοσύνη.

Βέβαια, η φωτογραφία του Γιούργκεν Τέλλερ, όσο ριψοκίνδυνη και να είναι, ισορροπώντας ανάμεσα στο σημαντικό και στο αντίθετό του, το αναπάντεχο ή προκλητικό, θα βασίζεται πάντα σ’ ένα κόνσεπτ, θα περικλύεται δηλαδή από το πλαίσιο μιας ευρύτερης σκέψης ή εμμονής. Φεύγοντας από την έκθεση, ας γνωρίζουμε ότι, αυτό που βλέπουμε δεν είναι αυτό που υπήρξε. Αυτό που βλέπουμε είναι ιδιοτελείς κατασκευές του νου. Αλλά αυτό δεν είναι που ξεχωρίζει, τελικά, τους μεγάλους φωτογράφους;
“You Are Invited” by Juergen Teller
Onassis Ready / Στρατή Τσίρκα 2, Αγ. Ιωάννης Ρέντη
Ημερομηνίες: 19/10 – 30/12/2025
Παρασκευή – Κυριακή, 18:00 – 23:00
Προειδοποίηση για ευαίσθητο περιεχόμενο. Η έκθεση περιλαμβάνει έργα με γυμνό.