Η νέα μεγάλη έκθεση του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή σε αναγκάζει να σταθείς λίγο πιο αργά και λίγο πιο βαθιά. Από τις 6 Δεκεμβρίου 2025 έως τις 11 Απριλίου 2026, η Αθήνα υποδέχεται ένα τεράστιο εικαστικό γεγονός: «Από τον Monet στον Warhol: Τρεις γενιές, μια συλλογή, ένα ταξίδι στην εξέλιξη της μοντέρνας τέχνης».
Δεν είναι υπερβολή, πρόκειται για μία από τις πιο ολοκληρωμένες χαρτογραφήσεις της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης που έχουν εμφανιστεί στην Ελλάδα, με 83 αριστουργήματα, 45 κορυφαίους καλλιτέχνες και 12 καλλιτεχνικά ρεύματα, μέσα σε 130+ χρόνια δημιουργίας. Μία αφήγηση που ξεκινά από τον ιμπρεσιονισμό και φτάνει μέχρι την pop art. Μαζί, ένα πλούσιο πρόγραμμα παράλληλων δράσεων μετατρέπει το μουσείο σε ολοκληρωμένη εμπειρία εξερεύνησης.
Άποψη της έκθεσης «Από τον Monet στον Warhol». Photo © Χριστόφορος Δουλγέρης
Από το φως του Monet έως το χρώμα του Warhol, ο κατάλογος των ονομάτων είναι τόσο πλούσιος, που μοιάζει με μάθημα Ιστορίας Τέχνης από μόνος του: Bonnard, Chagall, De Kooning, Degas, Dufy, Ernst, Gauguin, Kandinsky, Lichtenstein, Magritte, Man Ray, Marquet, Matisse, Modigliani, Morisot, Munch, Picasso, Pissarro, Seurat, Signac, Toulouse-Lautrec, Vuillard, καθώς και μια σειρά σπουδαίων αλλά λιγότερο γνωστών στο ευρύ κοινό δημιουργών: Angrand, Anquetin, Denis, Feininger, Friesz, Hayet, Lacombe, Laugé, Pourtau, Ranson, Redon, Sérusier, Szafran, Vallotton. Όλοι μαζί συνθέτουν μια έκθεση που έχει κάτι από αλφαβητάρι της μοντέρνας τέχνης, αλλά με εκείνο το υλικό που λείπει από τα βιβλία, τη συγκίνηση.
Léon Pourtau (1868-1898), Σκηνή στην παραλία, 1890-1893. Λάδι σε καμβά | 73 x 92 εκ.
Man Ray (1890-1976), Ο τοίχος, 1938. Λάδι σε καμβά | 50,2 x 64,8 εκ.
Τα ρεύματα περνούν μπροστά σου το ένα μετά το άλλο. Βλέπεις την έκρηξη του φωτός στον ιμπρεσιονισμό, τη μετάβαση στον μεταϊμπρεσιονισμό, το θάρρος του φωβισμού, την ανησυχία του εξπρεσιονισμού, την επανάσταση της αφαίρεσης, το παιχνίδι της σουρεαλιστικής φαντασίας. Και, φυσικά, την pop art: χρώμα-εικόνα-πολιτισμός, αποτυπωμένα σε εξώφυλλα εποχής και πορτραίτα που έγιναν σύμβολα. Η έκθεση είναι αποτέλεσμα ενός σπάνιου δανεισμού από σημαντική ελβετική ιδιωτική συλλογή, ένα οικογενειακό πάθος που πέρασε από τρεις γενιές, με βλέμμα που συνθέτει αφήγηση. Η Ελλάδα φιλοξενεί για πρώτη φορά τόσο εκτεταμένο σώμα αυτής της συλλογής.
Henri Matisse (1869-1954), Κεφάλι κοπέλας, Ιούλιος 1947. Σινική μελάνη σε χαρτί vélin | 52,8 x 40,6 εκ.
Pablo Picasso (1881-1973), Το λιτό γεύμα, 1904. Οξυγραφία και γλυφίδα σε ψευδάργυρο τυπωμένη σε χαρτί vélin | 46,4 x 37,7 εκ.
Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901), Η γυναίκα κλόουν στο Moulin-Rouge, 1897. Λιθογραφία με μολύβι, πινέλο και crachis, εκτύπωση έξι χρωμάτων. Μοναδικό δοκιμαστικό αντίτυπο επιζωγραφισμένο με κόκκινη κιμωλία σε χαρτί vélin | 46 x 35 εκ.
Η επιμελήτρια Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau και η Marina Ferretti Bocquillon (Musée des Impressionnismes Giverny) δημιουργούν ένα σκηνικό όπου τα έργα της ιδιωτικής συλλογής «συνομιλούν» με εκείνα της μόνιμης συλλογής του Ιδρύματος Γουλανδρή. Είναι μια έκθεση που χτίζεται γύρω από την ιδέα του βλέμματος του συλλέκτη: πώς διαλέγει, πώς συνδέει, πώς αφηγείται την ιστορία της τέχνης. Η σκηνογραφία, από την Παρασκευή Γερολυμάτου και τον Ανδρέα Γεωργιάδη, δουλεύει υπόγεια: οι χώροι αναπνέουν, τα έργα έχουν απόσταση, ο επισκέπτης μπορεί να σταθεί.
Louis Anquetin (1861-1932), Εσωτερικό στου Bruant: Το Mirliton, 1886-1887. Λάδι σε καμβά | 145 x 157 εκ.
Raoul Dufy (1877-1953), Η Μαρτινικανή, 1931. Λάδι σε καμβά | 73 x 60 εκ.
Το Ίδρυμα χτίζει ένα οικοσύστημα γύρω από την έκθεση: podcasts, συζητήσεις, δράσεις για παιδιά, για άτομα 60+, εργαστήρια, ηχοτοπία, mindfulness. Μια εμπειρία που απευθύνεται σε όλους, με διαφορετικούς τρόπους πρόσβασης στην τέχνη.
B&E Goulandris Podcasts
Η νέα σειρά podcasts συνεχίζει τη δυναμική της μετά το αφιέρωμα στον Takis. Πέντε επεισόδια παρουσιάζουν τα καλλιτεχνικά ρεύματα της έκθεσης μέσα από τις δύο επιμελήτριες, ενώ γνωστοί Έλληνες ζωγράφοι (Γιώργος Ρόρρης, Ανδρέας Κοντέλλης, Λήδα Κοντογιαννοπούλου, Ανδρέας Γεωργιάδης, Μανώλης Αναστασάκος) μοιράζονται τις δικές τους εμπειρίες για τους καλλιτέχνες που τους καθόρισαν. Διαθέσιμα από 6 Δεκεμβρίου σε όλες τις πλατφόρμες και στον χώρο της έκθεσης.
Tom Wesselmann (1931-2004), Σπουδή στόματος για το εξώφυλλο του καταλόγου της έκθεσης στη Μινεάπολη, 1968. Λάδι σε καμβά | 25 x 20 εκ.
Ξεναγήσεις & “Pop Yourself”
Οι ξεναγήσεις για το κοινό ξεκινούν από την πρώτη κιόλας ημέρα: Παρασκευή 19.00–19.45. Σάββατο & Κυριακή σε τέσσερις ζώνες (12.00–12.45, 13.00–13.45, 16.00–16.45, 17.00–17.45). Στις 27–28 Δεκεμβρίου οι ξεναγήσεις γίνονται μόνο στις 16.00 & 17.00. Παρέχεται επίσης δυνατότητα ιδιωτικών ομάδων.
Το αγαπημένο highlight, όμως, είναι το “Pop Yourself”: Μια διαδραστική ξενάγηση εμπνευσμένη από την τεχνική και την παλέτα του Andy Warhol. Μετά την περιήγηση, οι συμμετέχοντες δημιουργούν τη δική τους pop αυτοπροσωπογραφία στη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος. Κάθε Σάββατο, 15.00–17.00, από τις 10 Ιανουαρίου.
Maurice Denis (1870-1943), Η μαγείρισσα, 1893. Λάδι σε καμβά | 81,6 x 59,3 εκ.
Mindfulness στο Μουσείο: Με την ιστορικό τέχνης και εκπαιδεύτρια ενσυνειδητότητας Λύντια Πετροπούλου, οι συμμετέχοντες προσεγγίζουν επιλεγμένα έργα με τεχνικές mindfulness. Επιλεγμένες Παρασκευές, 18.30–19.45.
Sound & Art Immersion: Η μηνιαία πολυαισθητηριακή εμπειρία συνδυάζει εικόνα, χρώμα και ηχοτοπία με ηχογαβάθες, μελωδούς και γκονγκ. Οι εισηγήτριες Νατάσα Μπανάκα και Κωνσταντίνα Σπηλιοπούλου οδηγούν το κοινό σε μια βύθιση που μετατρέπει την έκθεση σε εσωτερικό ταξίδι. Μία Τετάρτη τον μήνα, 19.00–20.00.
René Magritte (1898-1967), Το σπίτι, 1947 περίπου. Γκουάς σε χαρτί επικολλημένο σε χαρτόνι | 24,5 x 18,8 εκ.
Εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά
Δύο εργαστήρια φέρνουν τη μοντέρνα τέχνη στο ύψος των παιδιών.
Σούπερ Ασπίδα! (5–7 ετών): Εμπνευσμένο από την κόμικ-αισθητική του Roy Lichtenstein. Κάθε Σάββατο, 10.00–11.15, από 20 Δεκεμβρίου.
Το Σπίτι με τα Παράθυρα (8–10 ετών): Ατμόσφαιρα Magritte, ένα σπίτι γεμάτο κρυφά δωμάτια, μυστηριώδη φώτα και παράξενα αντικείμενα. Κάθε Σάββατο, 11.45–13.15, από 20 Δεκεμβρίου.
Roy Lichtenstein (1923-1997), Λίμνη με νούφαρα και αντανακλάσεις, 1992. Εμαγιέ με έγχρωμη μεταξοτυπία σε ανοξείδωτο ατσάλι. Έκδοση 23 αντιτύπων, με επτά δοκίμια του καλλιτέχνη, 2/7, Saff Tech Arts, Οξφόρδη, Μέρυλαντ | 147,3 x 214,6 εκ.
Δράσεις για άτομα 60+
Παιχνίδι για Μεγάλους: Κουίζ, παιχνίδια και αφηγήσεις γύρω από κομβικές στιγμές της τέχνης από τον 19ο έως τον 20ό αιώνα. Κάθε Παρασκευή, 17.00–18.00.
Ψηφιακό Παιχνίδι για Μεγάλους: Μέσω Zoom, για κοινό από όλο τον κόσμο. Οι συμμετέχοντες εξερευνούν τις αλλαγές από τη φωτογραφία μέχρι την pop art και συνδέουν τα έργα της έκθεσης με τις τεχνολογίες της εποχής τους. Επιλεγμένες Τετάρτες, 18.00–19.00.
Η έκθεση συνοδεύεται από τρίγλωσσο κατάλογο (ελληνικά-αγγλικά-γαλλικά) με πλήρη τεκμηρίωση και αναλυτικά λήμματα των έργων, ένα εργαλείο που λειτουργεί σαν ανεπίσημο βιβλίο ιστορίας της μοντέρνας τέχνης.
